1. Inleefoefening
Tijdens het plekberaad verbeelden de deelnemers zich in 2083 buren te zijn in het denkbeeldige Almere Waterwijk in een land dat inmiddels geen Nederland, maar Bovenwater heet. De ontwikkeling van deze wijk is in 2023 begonnen, mede naar aanleiding van een oproep van Lotus, een denkbeeldig kleinkind dat tot ons spreekt. Welke plek kan Lotus hebben in ons leven en onze beslissingen in 2023? Het inleven in de ontmoeting met Lotus en de verbeelding van achterkleinkinderen maakt al veel bij de deelnemers los, zeker in combinatie met de vraag ‘hoe gaat mijn achterkleinkind in 2083 om met water?’. Via onze relatie met water en verschillende vormen van gebruik wordt deze vraag concreet. Water hebben we bijvoorbeeld nodig om te drinken, voor transport, om op te wonen, om planten mee te voeden, om te recreëren, als symbool en als identificatie.
Na de inleefoefening volgen twee stappen, een inleefoefening om de mooist mogelijke toekomst te verbeelden, en een terugblik om te bespreken wat kan worden gedaan om deze toekomst dichterbij te halen.
2. Verbeelding van de mooist mogelijke toekomst
Tijdens deze oefening gaan de deelnemers eerst zelf en vervolgens in groepjes aan de slag.
Oefening per persoon:
– Maak in 1 min. de zin af: Hier in Waterwijk gaat mijn achterkleinkind anders om met water dan wij nu. Gelukkig maar! Het grootste verschil is …
– Teken in 1 min. wat je net hebt geschreven
– Teken nu hoe je achterkleinkind zich hierin voelt
Daarna volgt een oefening in groepjes met drie personen:
– Bespreek jullie beeld en bevindingen en licht deze in 2 minuten toe
– Bevraag elkaar en kom tot een lijstje bevindingen
– Bespreek wat deze bevindingen zeggen over de mooist mogelijke toekomst van deze wijk en hoe men hier met water omgaat
– Deel de meest opvallende ideeën heel kort plenair namens jouw groepje (pop-corn style) en geef ze een plek tussen de beelden in het midden van de cirkel
De deelnemers komen al snel tot een beeld van hun Almere Waterwijk, de volgende beelden komen voorbij:
– huizen drijven, deels aan elkaar, deels los
– het landschap verandert continu mee met het water
– iedereen kan heel goed zwemmen
– men verplaatst zich voort met (fluister) bootjes
– huizen zijn met betrekking tot water zelfvoorzienend, met watertanks onder huizen en circulair gebruik van water inclusief eigen zuivering
– alle middelen die het water in gaan zijn biologisch afbreekbaar
– water wordt ervaren als een symbool voor dat wat leven schept en minder als een materiële grondstof
– er is verantwoordelijkheidsgevoel voor het gebruik van water want iedereen is zelfvoorzienend in 2083
Bij de vraag hoe hun achterkleinkinderen zich zouden voelen, komen woorden als ‘weerbaar’ op, maar ook ‘spetterend’. Mensen leven meer één met de natuur en weten een balans te vinden. Ze weten niet beter dan zo met en van het water te leven. Het water is niet alleen mooi maar kan ook weerbarstig zijn. De oefening leidt tot een bijzondere realisatie bij een van de oudere deelnemers. Zestig jaar geleden voer hij nog met een boot over het landschap waar we nu met z’n allen staan. Hij had toen niet kunnen bedenken dat we in 2023 in een kunstwerk van bomen op de bodem van de Zuiderzee zouden zitten. Met dit moment van verwondering is de verbeelding van een drijvende Almere Waterwijk ineens helemaal niet meer zo onvoorstelbaar..
3) Terugkijken vanuit 2083 – wat heb je in 2023 gedaan om hier te komen
De deelnemers krijgen vervolgens een paar minuten om op te schrijven wat ze concreet kunnen doen om hun toekomstbeeld te realiseren. Dit leidt tot ideeën als: per direct stoppen met niet-afbreekbare schoonmaakmiddelen en verzorgingsproducten. Kinderen meer met water in contact brengen, bijvoorbeeld vaker gaan varen, zwemmen of watersporten beoefenen. Opvallend was ook de wens om anderen te helpen met eco-rouw, leren afscheid nemen van wat nu als normaal wordt beschouwd om plek te kunnen maken voor wat nieuw en nodig is. Leren loslaten en loskomen van datgene waaraan we gehecht zijn, om te kunnen beseffen, liefst met zoveel mogelijk mensen, dat we ons anders kunnen gaan verhouden tot een nieuw ‘thuis’.
Reflectiemoment
De Miranda’s vragen de deelnemers tot slot om te reflecteren op dit mini-plekberaad en in een woord samen te vatten wat zij hebben ervaren. Wat opvalt is dat, ondanks dat het een verkorte versie van het plekberaad was, deze als ‘compleet’ werd ervaren. In korte tijd kun je dus met elkaar een inspirerend moment creëren om anders naar de toekomst, je plek, je verantwoordelijkheid, je mogelijkheden en je actiebereidheid te kijken.
Enkele woorden die voorbij komen: compleet, verlangen, dankbaar, de botter, natuur, bezinken, veel vragen, inspiratie, verwelkomend.
De deelnemers besluiten deze mooie dag met de woorden: ‘once you see, you cannot unsee’, vanuit de intentie om water vanaf nu een andere rol te laten spelen in hun leven en daarmee in het leven van hun achterkleinkinderen.
Wil je zelf een keer een plekberaad voor de toekomst bijwonen? Houd vooral de agenda’s in de gaten van het Ministerie van de Toekomst en het Lab Toekomstige Generaties.
Organiseer zelf ook een keer een plekberaad in jouw eigen omgeving!
Hier vind je meer informatie, handige tools en tips.
